Dialogweb

Á tímamótum er við hæfi að staldra við og íhuga liðna tíð. Á 20 ára afmælisári Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins, FA, lítum við yfir farinn veg og metum hvað hefur borið árangur, hvaða reynslu höfum við aflað? Hafa verkefnin, samstarfsnetin eða vinnuhóparnir sem við höfum tekið þátt í verið til gagns við þróun framhaldsfræðslu á Íslandi?

Norræna líkanið, veistu hvað felst í hugtakinu? Nemendur í framhaldsskóla vissu það ekki þegar þeir voru spurðir.

Margir gleðjast yfir því að fá tækifæri til þess að fá einingar eftir að hafa sótt alþýðufræðslu eða fræðslu í þriðja geiranum. Í Finnlandi eru hæfnivottun skref í því ferli. En er það rétta leiðin?

Hvernig má til dæmis tryggja að hæfnivottun frá ýmsum samtökum greina atvinnulífsins og annars konar óformleg hæfni sé metin á sama hátt í ólíkum löndum? Um það snýst Erasmus+ verkefni sem nú er unnið að.

Þróun raunfærnimats í þrettán sveitarfélögum í Austur-Gautlandi er á grundvelli Norræna gæðalíkansins fyrir raunfærnimat sem var þróað af raunfærnimatsneti NVL .

Hjónin Hasna Naasan og Salah Moussa frá Sýrlandi eru í hópi þeirra fyrstu sem leggja stund á Grunnmennt á Álandseyjum. Þeim fellur vel vistin á landsbyggðinni á Álandseyjum.

Um þessar mundir er að ljúka tilraunaverkefni Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins um raunfærnimat á móti viðmiðum atvinnulífsins. Í verkefninu gafst starfsfólki nokkurra fyrirtækja tækifæri til þess að fá færni sína metna og staðfesta með fagbréfi.

Hvernig mun nám fara fram t í framtíðinni og hvert verður hlutverk kennarans? Samstarfsaðilar í Nordplus verkefninu Endursköpun símenntunar eru fulltrúar þriggja háskóla á Norðurlöndum.

Fjarnámi hefur verið spáð mikilvægu hlutverki í grænlenskum skólum. Sérstakur áhugi hefur verið á því að nýta fjarkennslu til að tryggja að ákvæði í grunnskólareglugerð nái til allra landshorna.

Tækni er á meðal öflugri drifkrafta í nútíma samfélagsþróun, bæði í opinbera geiranum og atvinnulífinu, kraftur sem hefur áhrif á samkeppnisstöðu samfélaga. Breytingar á tækni eru sífelldar en takturinn er hraðari en við höfum upplifað fram til þessa.

Fulltrúar Grænlands, Færeyja og Álandseyja hittust á samráðsfundi í lok september til þess að ræða ráðgjöf framtíðar og hvernig áframhaldið ætti að verða. Samantekt fundarins gæti hljóðað eitthvað í þessa veru: Rafræn ráðgjöf, fá stjórnmálamenn og yfirvöld með og auk þess að safna saman öllum þeim sem koma að ráðgjöf.

NVL miðlar árangri verkefna sem hafa hlotið stuðning frá NordPlus. „Mér finnst dvölin í lýðskóla hafa opnað mér margar dyr sem ég hafði ekki aðgang að fyrr“, segir einn af íslensku unglingunum sem hefur hlotið styrk til þess að sækja lýðskóla í Danmörku.

Draumurinn um evrópska vefgátt sem þjónaði sem ótæmandi uppspretta faglegs efnis um fullorðinsfræðslu er að nær því að uppfyllast. EPALE vefgáttin eða - Electronic Platform for Adult Learning in Europe – hefur verið í þróun um áraraðir og er uppfærð daglega með nýju efni og nýjum hugmyndum.

Þegar ég kom til Noregs, þekkti ég engan og vissi ekkert um landið. Ég varð að endurfinna sjálfa mig, segir Rita Anson. Hún er frá Spáni, þar óx hún upp og starfaði í fjölda ára. Noregur var öðruvísi.

Ráðgjöf er gjafapakki, segir Henriette Seeberg ráðgjafi í fyrirtækinu Fønix í Sandefjord. En það skiptir máli hvernig ráðgjöfinni er „pakkað inn“. Það verður að gera í nánu samstarfi þess sem sækir ráðgjöfina og ráðgjafans. Vinnuverkfærin eru mikilvæg. Norrænir ráðgjafar hafa kynnt nýtt ráðgjafarlíkan – sem við áræðum að kalla gullinn gjafapakka.

Nýlega lauk tilraunverkefni um mat á raunfærni á móti hæfnikröfum starfa sem var stýrt af Fræðslumiðstöð atvinnulífsins (FA), í samstarfi við Samtök atvinnulífsins (SA) og Alþýðusamband Íslands (ASÍ). Verkefnið var styrkt af Fræðslusjóði. Í verkefninu var sérstaklega horft til starfa sem ekki krefjast formlegrar menntunar og eru líkleg til að taka miklum breytingum í náinni framtíð.

Fyrir fullorðinsfræðarann Ninu Lindberg bauð nám í raunfærnimati bæði upp á óvænta upplifun og staðfestingu á því að hún væri á réttri leið.

Nýjum gæðavita NVL er ætlað að aðstoða fagaðila við að tryggja gæði vinnu við raunfærnimat.

- Ráð tengd hæfnistefnu munu leika mikilvægt hlutverk í viðspyrnu efnahagslífsins í kjölfar heimsfaraldursins, segir Sveinung Skule, framkvæmdastjóri við DialogWeb. Við buðum honum í viðtal á tímum atvinnuleysis og leyfisveitinga, sjokkstafvæðingu og hraðari takti breytinga vegna heimsfaraldursins

„Norður er best. Vetrar logahvirfill, sumarnætur kraftaverk. Ganga mót vindi, klífa fjöll. Líta norður.“ Þessar ljóðlínur eru úr ljóði norska ljóðskáldsins Rolf Jacobsen Norður. Þeim fjölgar sem líta í norðurátt. Áhugi stjórnmálamanna á norðurslóðum eykst bæði meðal þjóðanna sem í hlut eiga og á alþjóða vísu.

Ef fjölga á fullorðnum sem sækja sér menntun, snýst málið um peninga, kennslufræði og pólitískan vilja. Þetta er álit rithöfundarins og blaðamannsins Lars Olsen, sem tekur þátt í samstarfinu um Stéttaverkefnið (d. Klasseprojektet) sem Viðskiptaráð verkalýðshreyfingarinnar í Danmörku greinir og skjalfestir sundraða Danmörku – meðal annars hallann á dreifingu menntunar.

Sambandið á milli vinnu og velferðar er náið og það á bæði við um hvern einstakling og samfélagið í heild. Mikil atvinnuþátttaka og aukin hagvöxtur leggja grunn að verðmætasköpun og er afgerandi þáttur til að velferðinni sé viðhaldið.

Í Noregi getur maður valið hvort maður vill ráðgjöf auglitis til auglitis í ráðgjafarmiðstöð eða nafnlaust á netinu

Á fundi, sem fulltrúar Íslands í Evrópuverkefninu UP-AEPRO buðu til í Reykjavík fyrr í haust, ræddu þátttakendur um spurningar er varða meginmarkmið verkefnisins; færniþróun. Fjöldi einstaklinga þarf að efla hæfni sína með sí- og endurmenntun til þess að mæta nýjum þörfum atvinnulífsins í kjölfar heimsfaraldurs og fjórðu iðnbyltingarinnar.

Hvernig er vinnu sænsku ríkisstjórnarinnar við fullorðinsfræðslu, raunfærnimat og símenntun háttað?

Í Finnlandi hefur verið tekin upp ný aðferð í starfsnámi er varðar þróun persónulegrar þekkingaráætlunar (personliga utvecklingsplaner för kunnande skammstafað PUK)

Í stað þess að láta nemendur reikna dæmi eftir dæmi í stærðfræðitímum, ætti að leggja mun meiri áherslu á yfirferð yfir texta, en gert er í dag. Það finnst Hannesi Hilmarssyni, stærðfræðikennara við Menntaskólann við Sund allavega, en hann hefur síðastliðin 25 ár nýtt um 80 prósent kennslustunda .

Evrópa er eitt af elstu stóru hagkerfum heims. Þess vegna fjárfestir Evrópusambandið í fullorðinsfræðslu og sambandið mun um ókomna framtíð halda áfram að fjárfesta í henni. Það sama á við um Finna af fullum krafti, segir Erno Hyvönen frá mennta- og menningarmálaráðuneytinu í Finnlandi.

Til þess að vera virkur í samfélaginu er nauðsynlegt að hafa grunnleggjandi starfræna hæfni.

Kennurum er kastað út í fjarkennslu og það veitir aðra og nýja reynslu. En verður það ef til vill til þess að fjarkennsla öðlast viðurkenningu eftir að kórónufaraldrinum lýkur? Bæði og segja sérfræðingarnir.

Í hópi innflytjendamenntunar í matreiðslu eru 13 einstaklingar með átta ólík móðurmál. En í skólanum tala þeir aðeins saman á sænsku. Framtíðardraumurinn er að opna veitingastað á Álandseyjum.

Raunfærnimat er mikilvæg aðferð fyrir marga atvinnurekendur í Svíþjóð til þess að tryggja fyrirtækjum hæft vinnuafl. Raunfærnimatsnefndin í Svíþjóð skilaði greinargerð sinni í janúar og næsta skref er að ná til allra sem þurfa að fá færni sína metna. Innblástur var sóttur til norrænu nágrannanna.

Græn, samkeppnishæf og félagslega sjálfbær Norðurlönd – einnig fyrir fullorðna. Megináhersla er á börn og ungt fólk í formennskuáætlun Dana fyrir Norrænu ráðherranefndina 2020, en fullorðnum er ekki gleymt, fullvissa Lise Lotte Toft skrifstofustjóri og Charlotte Romlund Hansen ráðgjafi í danska barna- og menntamálaráðuneytinu okkur um.

Í Noregi er lögð mikil áhersla á rafræna ráðgjöf um þróun starfsferils. Rafræn þjónustuveita átti að vera tilbúin síðastliðið haust, en til þess að tryggja gæði og virkja nýju sveitarfélögin (miklar sameiningar áttu sér stað í Noregi um sl. áramót innskot þýðanda) hefur þróunarfasinn verið framlengdur og nú er áætlað að þjónustan verði tilbúin haustið 2020.

Danir eru á góðri leið með að þróa rafræna náms- og starfsráðgjöf, sem verkfæri þar sem hægt er að nálgast ráðgjöf ýmist til almennrar menntunar eða fullorðinsfræðslu. Álendingar, Færeyingar og Grænlendingar telja góð tækifæri felast í rafrænni náms- og starfsráðgjöf.

Nýsköpun er komin í tísku. Við eigum helst að vera skapandi á öllum sviðum, líka í fræðslu og menntun. Nýsköpun má útskýra með því að finna upp á einhverju nýju, sem er gagnlegt og er notað. Skilgreiningin er svosem nógu einföld, en framkvæmdin er talsvert meira krefjandi.

Framtíðin varð ekki eins björt eins og við héldum fyrir fáeinum árum síðan. Meðal annar vegna þess að tæknifyrirtæki í viðskiptum reyna að kaupa sálir okkar og vegna pólitískra vinda sem blása í ólíkar áttir eftir hverjar kosningar. DialogWeb hitti Alastair Creelma – á fjarfundi – áhrifavald í Distans neti NVL sem innan skamms verður lagt niður.

Hver á að standa straum af kostnaðinum við nám í framtíðinni? Ótal aðilar lýstu eftir betri fjárhagslegum módelum fyrir nám framtíðarinnar og raunfærnimat í evrópsku starfsmenntavikunni í Helsinki. Finnski menntamálaráðherrann Li Andersson lagði sérstaka áherslu á bætta grunnleikni.

Það er mikilvægt að mynda sér skoðun og vera virkur á þann hátt er hægt að hafa áhrif! Nýtið ykkur tækifærið sem vinnusmiðjan veitir til að mynda ykkur skoðun. Nýtið tækifærið til þess að vera skapandi, ímyndið ykkur hvaða framtíð þið og vinir ykkar viljið upplifa árið 2030.

Þegar Fræðslumiðstöðin í Gottsunda opnar bráðlega verður ljóst að þar er ekki um að ræða neina venjulega fræðslumiðstöð. Hún á að vera í nágrenni atvinnumiðlunina og þjóna þörfum námsmanna með sérstakar þarfir. Markmiðið er jafnframt að draga úr slæmu umtali um borgarhlutann.

Um þriggja ára skeið ætla þær að veita einstaklingsmiðaða ráðgjöf fyrir fullorðna í tilraunafyrirtækinu og verkefninu Vísum veginn, samnýta ábyrgðina og þróa ráðgjöfina, starfið og kerfið. Verkefninu Ráðgjöf á Álandi, er þar með lokið en starfseminni verður haldið áfram.

Í júní 2019 verður fyrsta lokaða fangelsið á Grænlandi tekið í notkun, þar á með sérstakri áherslu á endurhæfingu, að tryggja að fangar öðlist betri skilyrði, verði betur í stakk búnir til þess að takast á við lífið handa múrsins.

Tormod Skjerve veit meira um færni í atvinnulífinu en flestir aðrir. Verkefni sem hann hefur unnið með lýsingu á færni sem aflað er á vinnustað þykir svo byltingakennt að nýlega voru honum afhent verðlaun fyrir það á Raunfærnimatstvíæringnum í Berlín.

Norræn ráðstefna Alfaráðsins í Helsinki var sólskinsamkoma fagfólks hvaðanæva af Norður-löndum. Flestir voru sammála um að heimurinn væri að breytast og grundvallaratriði læsis hafa sjaldan verið mikilvægari.

Það er tímafrekt að læra nýtt tungumál, sérstaklega ef þú kann ekki að lesa og skrifa á móðurmálinu. DialogWeb hitti NVL-prófílinn Qarin ”Q” Franker sem veit allt um grundvallaratriði lestrar- og skriftarkennslu fyrir fullorðna.

Ef við viljum heilbrigt hagkerfi og lýðræði þar sem fólk er öruggt og aðlagað, megum við ekki hugsa um menntun á eins og við hugsum um að læra að hjóla, eitthvað sem við gerum í eitt skipti fyrir öll.

Þriggja ára starf nær hámarki í ágúst 2019, þegar 27 nýjar stofnanir ásamt tilheyrandi 88 skólum opna dyr að nýju undirbúningsnámi fyrir ungt fólk í Danmörku. Eldri stofnunum verður lokað og sex lög sameinast í ein sem eiga að tryggja að framvegis muni fleira ungt fólk ljúka námi á framhaldsskólastigi áður en það nær 25 ára aldri.

Norska stefnuráðið um hæfni hefur nú starfað í eitt ár. Tillögur varðandi nýja áætlun um hæfnisumbætur, undir heitinu “Að læra alla ævi”, er mikilvægt verkefni fyrir ráðið.

Námsmiðstöðvar hafa verið til um langt skeið í Svíþjóð. Í Danmörku er nám á háskólasvæði ennþá ríkjandi fyrirkomulag. Daninn Emil Erichsen var einn upphafsmanna Nordplus verkefnisins Nordic Center Learning Innovation, þar sem fjögur norðurlandanna deildu reynslu sinni af fjarnámi.

Við vitum það vel, vinnumarkaðurinn mun krefjast þess að við lærum eitthvað nýtt, förum í endurmenntun, já að við lærum alla okkar ævi. En við munum varla setjast á skólabekkinn, tilbúin með penna og stílabók.

På Island gjennomføres et pilotprosjekt innenfor turisme næringen for å styrke medarbeideres kompetanse. Ledere i turistvirksomheter får besøk med tilbud om en kompetanseanalyse og bistand med å utvikle kompetanseutviklingsstrategi. Ved siden av fremmes regionalt samarbeide mellom virksomheter i bransjen og opplæringsaktører for gjennomføring av kurs og trening.

Við vekjum athygli á að þar gefst tækifæri til þess að kynna starfsemi fyrirtækja eða verkefni um hvatningu fyrir fleir en 200 þátttakendum hvaðanæva á Norðurlöndum.

Norræna ráðherranefndin, (NMR) og Norræna tengslanetið um nám fullorðinna, (NVL) bjóða, undir formennsku Dana, til norrænnar ráðstefnu um hvatningu í Kaupmannahöfn. Aðaltungumál á ráðstefnunni verða danska, norska og sænska. Allsherjarfundir verða túlkaðir á finnsku en í stöku vinnustofum verða kynningarerindi haldin á ensku. Upplýsingar um vinnustofur verða uppfærðar reglulega á www.nordvux.net