Slæm reynsla af skólagöngu og prófum sem leitt hefur til andúðar á nánast öllu sem minnir á nám. Þannig er veruleiki sumra þátttakenda á námskeiðinu sem vilja efla færni sína í dönsku, ensku eða stærðfræði í miðstöðinni við Stórabelti, sem starfrækir útibú á Suður-Sjálandi, Lálandi og Falstri.
Þess vegna er nálgun þátttakenda á námskeiðinu líka verulega frábrugðin þeirri sem þeir upplifðu þegar þeir voru í skóla. Í fyrsta lagi fer kennslan í mörgum tilfellum alls ekki fram í skólanum. Þá beinist kennslan einnig beint að þeim verkefnum sem þátttakendur á námskeiðinu verða að leysa í starfi sínu, segir Rasmus Kjær Kristiansen, sem er forstöðumaður. þróunar- og viðskiptasviðs hjá Fullorðinsfræðslumiðstöðinni við Stórabelti.
Hann tekur sem dæmi starfsfólk í umönnunar- og heilbrigðisgeiranum á Lálandi. Sum þeirra eiga erfitt með að skrifa dönsku og það veldur þeim vandræðum við að gefa skýrslu um vinnuna.
-Við kennum ekki dönsku, heldur skjalfestingu. Nemendur fá þjálfun sem miðar sérstaklega að starfi þeirra og eflir þá í starfi. Um leið verða þeir líka betri í dönsku samtímis og þeir fá jákvæða skólaupplifun, segir hann.
Miklu munar að námskeiðið snýst um að tileinka sér nýja færni í stað þess að gefa merki um að þátttakendur á námskeiðinu verði að læra eitthvað seint á ævinni sem þeir ættu í rauninni þegar að kunna.
-Einn af ráðgjöfunum okkar segir oft að stjórnendum yrði seint sagt að þeir ættu að fara á stjórnendanámskeið vegna þess að þeir væru slæmir stjórnendur. Þeir verða að læra um stefnumótandi stjórnun eða breytingastjórnun. Hins vegar er fólki stundum sagt að það þurfi að fara á námskeið vegna þess að það sé ekki svo gott vald á dönsku. Það gerum við ekki. Við segjum að þeir verði til dæmis að vera betri í að skrifa skýrslur, segir Rasmus Kjær Kristiansen.
Sjónarhorninu er snúið
Hjá fræðslumiðstöðinni er boðið upp á fjölda námsleiða. Stór hluti þeirra snýr að námi á framhaldsskólastigi. Jafnframt er boðið upp á fjölmargar námsleiðir sem geta eflt grunnleikni bæði ungs fólks og fullorðinna. Um tíma voru þátttakendur í þeim námsleiðum án atvinnu. Frá árinu 2016 hefur áherslan á starfstengingu verið aukin og nú er þriðji hver þátttakandi í atvinnu. Námskeiðin varða grunnleikni. Þátttakendur geta fengið leiðsögn vegna lesblindu eða sótt undirbúningsnám fyrir fullorðna sem snýst um upplýsingatækni, dönsku, ensku og stærðfræði.
Starfsfólk miðstöð Elri og heilsu í sveitarfélaginu Lálandi gerðu einmitt það og námið var sérsniðið að þeirra þörfum, þau fengu námsefni sem efldi færni þeirra við að nýta upplýsingatæknikerfi við skjalfestingu á vinnu sinni.
-Kennslan snýst ekki um að ná réttu beygingunum. En þeir læra líka að beygja rétt og nota rétt orð, til þess að verða betri í að skrásetja. Sjónarhorninu hefur verið snúið við og þannig verður það fagmennska þeirra sem er verið að styrkja, segir Rasmus Kjær Kristiansen.
Fyrirtæki skipta um tungumál
Aðrir vinnustaðir í nærumhverfinu reiða sig á ferðamenn og þar sem Þýskaland er nærri eru þýskir ferðamenn fjölmennir. Því er augljóst að þörf er fyrir að þjálfa færni starfsfólks í tungumálum til þess að sinna þeim. Annað dæmi er að í sumum fyrirtækjum er enska innleidd sem tungumál fyrirtækisins.
-Það þarf meira en lítið til ef maður verður allt í einu að tala ensku eða lesa 230 blaðsíðna öryggishandbók, jafnvel þótt maður hafi ekki notað tungumálið mjög mikið síðan þú laukst skóla. Af þeim sökum sníðum við námskeið að þörfum þeirra, segir Rasmus Kjær Kristiansen.
Þátttakendur á námskeiði eiga alltaf möguleika á að ljúka námskeiði með prófi. Hins vegar velja fæstir það.
-Fyrir langflesta snýst þetta ekki um að fá pappír upp á eitthvað. Heldur snýst málið um að læra eitthvað sem tilheyrir starfi þeirra. Margir upplifa líka mun í einkalífi sínu. Þeir verða betri í lestri og geta til dæmis betur lesið skilaboðin sín í rafræna pósthólfinu, e-Boks, segir hann.
Þátttakendur bíða ekki í röðum
Þrátt fyrir að bæði fyrirtækin og einstakir starfsmenn njóti góðs af færniþróun bíða fyrirtækin ekki í röðum eftir því að senda starfsfólkið í endurmenntun.
Það stafar meðal annars af annríki
-Við verðum að vera með 12 þátttakendur á námskeiðinu til þess að það beri sig. Mörg fyrirtæki eiga erfitt með að finna afleysingar fyrir svo margt starfsfólk og því getur verið erfitt að missa það úr framleiðsluferlinu, segir Rasmus Kjær Kristiansen.
Almennt séð er einkum erfitt að fá lítil fyrirtæki til að vinna á stefnumótandi hátt með endurmenntun, segir hann.
-Fyrirtækin geta séð virðisaukann en stundum sjá þau það aðeins of seint og sitja þá kannski uppi eftir með nýja vél sem þau geta ekki notað eða annað álíka.
Önnur áskorun blasir við þátttakendum
Mörg þeirra hafa slæma reynslu af skólagöngu. Þess vegna eru þau oft þeirrar skoðunar að nám henti þeim ekki. Þetta gerir kröfu til leiðbeinenda um að veita þeim öryggi, Rasmus Kjær Kristiansen og bætir við að þetta sé síður en svo eina áskorunin sem blasi við leiðbeinendum.
-Skipuleggja þarf kennsluna á allt annan hátt en venja er. Leiðbeinendur hafa fengið ráðgjafahlutverk þar sem þeir þurfa að aðlagast þörfum hvers einstaks fyrirtækis að miklu leyti. Ekki auðvelt verk en sem betur fer eru starfsmenn okkar góðir í því núna, segir þróunar- og viðskiptastjórinn.
